Op de website van Stichting Artsen Covid Collectief heeft econoom Barbara Baarsma een artikel gepubliceerd, met als stelling: Coronabeleid kost veel meer levensjaren dan zij oplevert. In dit artikel stelt Baarsma samen met hoogleraar Ira Helsloot dat het coronabeleid alleen maar levens kost. In dit artikel bekijk ik of zij de juiste conclusies trekken.
Volgens Baarsma en Helsloot zitten we niet op de goede weg, omdat we door het coronabeleid vijf (!) weken levensduur hebben ingeleverd, en coronapatiënten maar twee weken levensduur gewonnen hebben. Klopt deze redenering? Ik denk van niet.
Stoplicht
Een voorbeeld: we zetten extra stoplichten neer, om het aantal verkeersongelukken te verlagen. Maar door die stoplichten zitten mensen veel langer in de auto, er komt dan een punt waarop een stoplicht geen voordeel meer oplevert.
Stel dat je per jaar 1 verkeersdode voorkomt door de stoplichten, en diegene had anders nog 50 jaar geleefd. Maar door de stoplichten zitten een miljoen mensen per jaar een uur extra in de auto. Dan maak je de volgende berekening:
1 miljoen x 1 uur = 1 miljoen uur.
50 jaar = 50 x 365 dagen x 24 uur = 438.000 uur
De winst van het stoplicht is dus de 438.000 uur die het verkeersslachtoffer nog leeft. Maar je verliest 1.000.000 uur ‘levenstijd’ van mensen die onnodig voor het stoplicht wachten (voor het gemak gaan we er even vanuit dat je niet echt leeft als je in de auto zit te wachten op het stoplicht).
In dit voorbeeld is het duidelijk: laat maar zitten dat stoplicht. Jammer voor het verkeersslachtoffer, maar we kunnen niet met z’n allen oneindig voor het stoplicht staan wachten voor zo’n klein risico.
Vergelijking
Maar is de berekening bij corona ook zo simpel? Stel dat de cijfers die Baarsma geeft kloppen, en iedereen leeft 5 weken korter door de lockdownmaatregelen (wat is eigenlijk de bron van deze cijfers? jammer dat dat nergens vermeld wordt). Waar moeten we dit dan mee vergelijken?
Ik zou zeggen: je moet kijken wat de gevolgen zouden zijn van een ander coronabeleid. Stel je zou geen maatregelen nemen, hoeveel mensen zouden er dan doodgaan, en hoe lang zouden zij anders nog geleefd hebben?
2 weken of 36 jaar?
Baarsma schrijft dat coronazorg gemiddeld twee weken extra oplevert voor patiënten. Weer zonder bron (ik vind dit heel irritant, valt me tegen van iemand die zichzelf ‘topeconoom’ noemt). Maar dat is niet het cijfer waar je mee moet rekenen. Het gaat er niet om hoeveel winst de coronazórg oplevert, waar het om gaat is: hoe veel korter hadden mensen geleefd zonder coronamaatregelen?
Om weer de vergelijking met het stoplicht te maken: stel je zet een stoplicht neer, en daardoor gebeuren nog steeds wel af en toe ongelukken, maar deze zijn minder dodelijk. De mensen die een ongeluk krijgen, kunnen in het ziekenhuis weer opgelapt worden, en leven dan nog vijf jaar extra. Is de winst van het stoplicht dan vijf jaar? Nee. De winst van het stoplicht is de verkeersdode die elk jaar bespaart wordt. Die vijf jaar heeft er eigenlijk weinig mee te maken.
We moeten dus rekenen met het aantal doden dat voorkomen is door de maatregelen, en het aantal jaar dat deze mensen nog te leven had.
In een artikel op Statline vind ik deze informatie:
While every premature death brings tragedy to a family, deaths among younger and middle-aged adults steal more years of life. For example, 80-year-olds who died from the pandemic lost about 7.7 years of life on average, but 40-year-olds who died lost about 36 years on average.
We gaan dus niet met weken rekenen, maar met jaren.
Berekening
Het is moeilijk te bepalen hoeveel doden we hadden gehad zonder coronamaatregelen, het gaat dus niet om harde cijfers, maar om schattingen. Volgens wetenschappers gaat het om ongeveer 135.000 doden in Nederland, voor 2020. Per dode gaat het gemiddeld om 14 gemiste levensjaren, volgens onderzoeksbureau Pew Research. We gaan weer rekenen:
135.000 doden x 14 gemiste jaren = 1.890.000 gemiste levensjaren
- 890.000 x 52 = 98.280.000 gemiste weken, zonder maatregelen
Stel dat Baarsma gelijk heeft, en de ‘Coronabeleid kost veel meer levensjaren dan zij oplevert’maatregelen hebben ons allemaal 5 weken van ons leven gekost.
17.000.000 x 5 = 85.000.000 gemiste weken, met maatregelen
De stelling van Baarsma dat het coronabeleid meer kost dan het oplevert, klopt dus niet. Wel lijkt het in deze vergelijking alsof het verschil klein is. Is dat echt zo? Daarover meer in deel twee van deze factcheck.
Ik word niet betaald door de overheid of door het WEF, maar deze site kost best veel tijd. Als je me wil steunen met een paar euro ben ik je eeuwig dankbaar 🙏
(naam, emailadres en telefoonnummer invullen is niet verplicht!)
(berichtje ook niet, vind ik wel heel leuk!)