Gister reageerde iemand op mijn bericht over fopvaccins, met de opmerking: ‘het is algemeen bekend dat de coronavaccins nog in de onderzoeksfase zitten’. In dit artikel ga ik checken of deze uitspraak klopt. Zoals altijd begin ik bij het begin: hoe werkt de ontwikkeling van coronavaccins? Lees hier deel 1.
Vaccins: uitvinding
De techniek waarmee de coronavaccins zijn ontwikkeld, bestond al. In de jaren ’90 werd al onderzoek gedaan naar mRNA-geneesmiddelen, maar het was nog niet gelukt om een werkzaam medicijn voor mensen te ontwikkelen. Wel was het grootste deel van het ‘ontwerp’ voor deze medicijnen al klaar.
In december 2019 werden de eerste coronabesmettingen gemeld in China. Begin januari 2020 isoleerden wetenschappers het virus, en op 10 januari werd ze de genetische code van het virus online gezet. Met deze code gingen de onderzoekers aan de slag, en al op 24 februari 2020 waren de eerste Moderna-vaccins klaar (!).
Preklinische fase
Als eerste zijn de vaccins op dieren getest, dit is de preklinische fase. Het Pfizer-vaccin is bijvoorbeeld op resusapen en muizen getest. Uit deze onderzoeken bleek dat het vaccin bij apen en muizen effectief en veilig was. Bij Moderna is in deze fase getest op muizen, hamsters en apen.
Klinisch onderzoek fase 1
In fase 1 van het onderzoek wordt het vaccin op een kleine groep mensen getest. Bij Moderna ging het bijvoorbeeld om 120 proefpersonen. In deze fase wordt onderzocht of het vaccin veilig is. In deze fase wordt nog niet onderzocht of het vaccin ook effectief is, het gaat puur om de veiligheid. Fase 1 is voor proefpersonen het meest risicovol, in deze fase wordt een vaccin voor het eerst op mensen getest.
Klinisch onderzoek fase 2
In fase 2 wordt het vaccin getest op een grotere groep proefpersonen, denk aan een paar honderd mensen. Er wordt onderzocht welke dosis van het vaccin optimaal is, en er wordt gekeken naar de werkzaamheid van het vaccin.
Klinisch onderzoek fase 3
Als fase 1 en 2 van het onderzoek goed zijn doorlopen, begint fase 3. In deze fase wordt het vaccin getest op grote groepen mensen, waarbij vooral wordt gekeken naar de werkzaamheid. Ook wordt in deze fase een placebo (fopvaccin) gebruik, om te kunnen vergelijken. Het onderzoek wordt altijd dubbelblind uitgevoerd, dus de proefpersoon en de onderzoeker weten niet of er een echt vaccin is gebruikt of een placebo. De vaccins van Pfizer en Moderna zijn beide op zo’n 30.000 proefpersonen getest.
Bronnen:
Lees verder in deel 3.