Wat is het verschil tussen Novavax en andere vaccins?

Over de mRNA-vaccins heb ik al een hele serie geschreven, maar vanaf deze week is er een nieuw vaccin: Novavax! In dit artikel lees je wat de verschillen zijn en hoe Novavax werkt. Meer weten over de bijsluiter? Daar heb ik ook een artikel over geschreven.

Spike-eiwit

Het coronavirus gebruikt een eiwit om je cellen te infecteren: het spike-eiwit. Dit eiwit is als het ware het breekijzer waarmee het virus je cellen binnenkomt. Door je te laten vaccineren, zorg je dat je lichaam antistoffen heeft tegen het spike-eiwit, zodat het zo snel mogelijk kan worden afgebroken als je besmet raakt. Het virus kan zo maar heel weinig cellen infecteren, en je wordt niet of nauwelijks ziek.

mRNA

Bij de mRNA-vaccins krijg je mRNA ingespoten waarna je lichaam zelf het spike-eiwit gaat maken. Deze techniek is veilig en effectief, maar ook nieuw. Daarom vertrouwen veel mensen het niet. Bij vectorvaccins zoals AstraZeneca en Janssen, zijn delen van het DNA van het coronavirus in een verkoudheidsvirus ‘verpakt’, deze techniek is ook relatief nieuw. Bij deze vaccins maakt je lichaam ook zelf het spike-eiwit aan. Voor meer info over hoe deze vaccins werken, lees ook het artikel Welke soorten vaccins zijn er?

Het nieuwe vaccin Novavax werkt anders, minder technisch. Het is vergelijkbaar met bestaande vaccins tegen griep en HIV.

Eiwitvaccin

In het Novavax-vaccin zit het spike-eiwit. Je lichaam hoeft het dus niet te maken, je krijgt echt het eiwit zelf ingespoten. Het gaat hierbij om een exacte kopie van het spike-eiwit, dat in een laboratorium is nagemaakt. Je krijgt dus (gelukkig) niet het hele virus ingespoten, alleen het eiwit waarmee het virus je cellen binnenkomt. Als je precies wil weten wat er nog meer in het vaccin zit, lees dan het artikel Pseudo-experts?

Als het spike-eiwit je lichaam binnenkomt, ga je antistoffen aanmaken. Je lichaam herkent het eiwit als een mogelijk virus, en probeert verschillende soorten antistoffen uit. Na een tijdje weet je lichaam welke antistoffen het beste werken, en worden de spike-eiwitten allemaal onschadelijk gemaakt.

B-cellen

Het is een beetje technisch verhaal, maar het werkt zo: in je bloed zitten miljoenen lymfocyten, of B-cellen. Dit zijn de poortwachters van je lichaam. Er zijn heel veel verschillende soorten B-cellen, die elk een ander type virus kunnen bestrijden. Op Gezondheidsplein.nl wordt het zo uitgelegd:

Lymfocyten zijn specifiek door de receptoren (ontvangers van prikkels) die ze op de buitenkant van de cel (celmembraan) hebben. Deze receptoren passen alleen op een specifiek eiwit op de wand van een ziekteverwekker (het antigeen). Zoals een sleutel alleen maar bij één slot past. 

Het eiwit is in dit geval het spike eiwit. Als dit in aanraking komt met de juiste lymfocyt, wordt de lymfocyt actief, en gaat deze antistoffen aanmaken. Deze antistoffen zorgen ervoor dat het virus onschadelijk wordt gemaakt.

Geheugen

Tegelijk met de antistoffen maakt je lichaam B-geheugencellen aan. Dit zijn cellen die het virus snel kunnen herkennen, en de juiste antistoffen kunnen aanmaken. Zo kan je lichaam de volgende keer veel sneller reageren. Het grote voordeel hiervan, is dat het virus minder cellen kan besmetten. En hoe minder besmette cellen, hoe minder ziek je wordt.

Als je niet gevaccineerd bent, heeft je lichaam langer de tijd nodig om antistoffen aan te maken, het virus kan dan meer cellen besmetten, en je wordt zieker. Wat natuurlijk ook helpt, is als je het virus al een keer gehad hebt. Dan herkent je lichaam het ook sneller, en word je minder ziek. In beide gevallen geldt helaas wel: je antistoffen nemen af na een tijdje. Hoe langer het geleden is dat je corona hebt gehad, of gevaccineerd bent, hoe lager je afweer tegen het virus. Daarom raden artsen aan om na een tijdje een booster te nemen.

Meer weten over hoe het nou zit met Novavax en de booster? Morgen komt mijn artikel daarover online!